Rối loạn kinh nguyệt: Nguyên nhân, dấu hiệu và giải pháp điều trị toàn diện

Bạn đang phải đối mặt với chu kỳ đèn đỏ thất thường, lúc đến sớm, lúc lại chậm kinh, thậm chí là tình trạng rối loạn kinh nguyệt 1 tháng có 2 lần và tự hỏi liệu đây có phải là dấu hiệu đáng lo ngại không? Rối loạn kinh nguyệt là một trong những vấn đề phụ khoa phổ biến, có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của nhiều chị em. Cùng AndyV giải đáp rối loạn kinh nguyệt là gì, làm rõ rối loạn kinh nguyệt là do đâu để chị em phòng tránh nhé.

Tác động của rối loạn chu kỳ kinh nguyệt đến chất lượng cuộc sống hàng ngày

Rối loạn kinh nguyệt là gì?

Rối loạn kinh nguyệt là một thuật ngữ y khoa dùng để chỉ bất kỳ sự thay đổi bất thường nào so với chu kỳ kinh nguyệt bình thường của một người phụ nữ. Một chu kỳ kinh nguyệt khỏe mạnh và đều đặn thường có các đặc điểm sau:

Độ dài chu kỳ: Từ 21 – 35 ngày (tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh này đến ngày đầu tiên của kỳ kinh tiếp theo).
Khoảng thời gian hành kinh: Từ 3 – 7 ngày.
Lượng máu kinh: Khoảng 20 – 80ml mỗi chu kỳ, không quá ít cũng không quá nhiều.
Tính chất máu kinh: Máu đỏ sẫm, không đông hoặc có lẫn ít cục máu đông nhỏ.
Các triệu chứng kèm theo (nếu có): Có thể có cảm giác hơi khó chịu nhẹ ở bụng dưới, căng tức ngực, nhưng không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt.

Khi có sự sai lệch đáng kể so với các chỉ số này, ví dụ như chu kỳ quá ngắn hoặc quá dài, lượng máu kinh bất thường, màu sắc máu kinh lạ, hoặc xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng, thì đó được xem là rối loạn kinh nguyệt.

>>>Xem thêm giải đáp tình trạng: Ngực căng tức trước kỳ kinh bao lâu?

Tình trạng này không chỉ gây bất tiện trong cuộc sống mà còn có thể là dấu hiệu của một số vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần xem xét các dạng rối loạn chu kỳ thường gặp.

Các dạng rối loạn kinh nguyệt

Rối loạn kinh nguyệt có thể biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, ảnh hưởng đến chu kỳ, lượng máu kinh và các triệu chứng đi kèm. Việc nhận diện đúng dạng rối loạn sẽ giúp ích cho quá trình chẩn đoán và điều trị.

Rối loạn về chu kỳ kinh

Kinh thưa: Chu kỳ kinh nguyệt kéo dài hơn 35 ngày, có khi đến 2-3 tháng hoặc thậm chí lâu hơn mới có kinh một lần. Tình trạng này gây khó khăn trong việc dự đoán ngày rụng trứng và có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.
Kinh mau: Chu kỳ thường sẽ ngắn hơn 21 ngày. Điều này có nghĩa là bạn có kinh thường xuyên hơn bình thường. Nếu lượng máu kinh nhiều, kinh mau có thể dẫn đến thiếu máu. Tình trạng rối loạn kinh nguyệt 1 tháng có 2 lần thường rơi vào dạng này.
Vô kinh:
- Vô kinh nguyên phát: Là tình trạng không có kinh nguyệt khi đã qua 15 tuổi mặc dù đã có các dấu hiệu dậy thì khác (như phát triển ngực, lông mu).
- Vô kinh thứ phát: Là tình trạng mất kinh từ 3 chu kỳ liên tiếp trở lên (hoặc 6 tháng không có kinh) ở người đã từng có kinh nguyệt đều đặn trước đó (không tính các trường hợp mang thai, cho con bú hoặc mãn kinh).
Chu kỳ kinh nguyệt không đều: Độ dài các chu kỳ kinh thay đổi thất thường, không có quy luật.

Rối loạn về lượng máu kinh

Rong kinh: Thời gian hành kinh kéo dài trên 7 ngày, với lượng máu kinh có thể bình thường hoặc nhiều hơn.
Rong huyết: Ra máu bất thường từ âm đạo giữa các kỳ kinh, không theo chu kỳ. Cần phân biệt với rong kinh.
Cường kinh: Lượng máu kinh ra rất nhiều (thường trên 80ml mỗi chu kỳ hoặc phải thay băng vệ sinh liên tục mỗi 1-2 giờ, băng vệ sinh thấm đẫm) trong số ngày hành kinh bình thường.
Thiểu kinh: Lượng máu kinh ra rất ít (thường dưới 20ml mỗi chu kỳ, chỉ cần dùng băng vệ sinh hàng ngày) và/hoặc thời gian hành kinh ngắn (dưới 3 ngày).

Rối loạn về các triệu chứng kèm theo

Đau bụng kinh dữ dội: Đau quặn ở bụng dưới, có thể lan ra lưng và đùi, xuất hiện trước, trong hoặc sau kỳ kinh. Cơn đau có thể kèm theo buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau đầu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và công việc hàng ngày.
Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) nặng: Các triệu chứng thể chất (căng tức ngực, đầy hơi, đau đầu, tăng cân nhẹ) và tâm lý (thay đổi tâm trạng, cáu gắt, lo lắng, trầm cảm) xuất hiện trước kỳ kinh với mức độ nghiêm trọng, gây cản trở cuộc sống thường nhật.

Rối loạn kinh nguyệt là do đâu?

Khám phá nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt

Việc xác định chính xác rối loạn kinh nguyệt là do đâu là bước quan trọng để có hướng điều trị phù hợp và hiệu quả. Các nguyên nhân có thể được phân thành hai nhóm chính:

Nguyên nhân sinh lý

Tuổi dậy thì: Trong những năm đầu của tuổi dậy thì, trục nội tiết hạ đồi – tuyến yên – buồng trứng chưa hoạt động hoàn toàn ổn định, dẫn đến chu kỳ kinh nguyệt có thể không đều.
Tiền mãn kinh/mãn kinh: Khi phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh (thường từ 45-55 tuổi), nồng độ hormone estrogen và progesterone suy giảm, gây ra những thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt như kinh thưa, rong kinh, trước khi chấm dứt hoàn toàn (mãn kinh).
Mang thai và cho con bú: Mang thai là nguyên nhân tự nhiên gây mất kinh. Sau sinh và trong thời gian cho con bú, kinh nguyệt cũng có thể chưa trở lại đều đặn ngay.
Căng thẳng, stress tâm lý kéo dài: Áp lực công việc, học tập, cuộc sống có thể ảnh hưởng đến hoạt động của vùng dưới đồi, gây rối loạn sản xuất hormone điều hòa kinh nguyệt.
Thay đổi lối sống đột ngột: Chế độ ăn uống không cân đối (tăng cân hoặc giảm cân quá nhanh, thiếu hụt dinh dưỡng), tập luyện thể thao quá sức, thay đổi múi giờ.
Tác dụng phụ của một số loại thuốc: Thuốc tránh thai (đặc biệt là thuốc tránh thai khẩn cấp), thuốc chống đông máu, thuốc điều trị bệnh tuyến giáp, thuốc điều trị tâm thần, hóa trị, xạ trị…

Nguyên nhân bệnh lý

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): Đây là một trong những nguyên nhân bệnh lý hàng đầu gây rối loạn kinh nguyệt. PCOS gây mất cân bằng hormone, dẫn đến không rụng trứng hoặc rụng trứng không đều, biểu hiện qua kinh thưa, vô kinh, hoặc rong kinh.
U xơ tử cung, polyp tử cung, polyp cổ tử cung: Các khối u lành tính này có thể gây ra các triệu chứng như rong kinh, cường kinh, đau bụng kinh, ra máu bất thường giữa kỳ kinh.
Lạc nội mạc tử cung: Các tế bào nội mạc tử cung phát triển bên ngoài buồng tử cung (ví dụ ở buồng trứng, vòi trứng, thành bụng) gây đau bụng kinh dữ dội, kinh nguyệt không đều, và có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Viêm nhiễm phụ khoa: Viêm vùng chậu (PID), viêm nội mạc tử cung, viêm cổ tử cung do vi khuẩn, nấm hoặc các bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh và gây ra máu bất thường.
Bệnh lý tuyến giáp: Cả cường giáp (tuyến giáp hoạt động quá mức) và suy giáp (tuyến giáp hoạt động kém) đều có thể gây rối loạn chu kỳ.
Suy buồng trứng sớm (POF): Buồng trứng ngừng hoạt động hoặc hoạt động kém hiệu quả trước tuổi 40, dẫn đến mất kinh hoặc kinh nguyệt không đều.
Các bệnh lý khác: Bệnh gan mãn tính, bệnh thận, tiểu đường không kiểm soát, rối loạn đông máu cũng có thể là nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt.
Bất thường cấu trúc cơ quan sinh dục: Hiếm gặp nhưng các dị tật bẩm sinh ở tử cung, âm đạo cũng có thể gây rối loạn.

Dù là nguyên nhân sinh lý hay bệnh lý, việc rối loạn kinh nguyệt kéo dài có thể tiềm ẩn những nguy cơ nhất định cho sức khỏe.

Rối loạn kinh nguyệt có nguy hiểm không?

Những hệ lụy không ngờ tới khi rối loạn chu kỳ

Mức độ nguy hiểm của rối loạn kinh nguyệt phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra, mức độ nghiêm trọng và thời gian kéo dài của các triệu chứng.

Ảnh hưởng xấu đến sức khỏe

Thiếu máu: Do rong kinh, cường kinh kéo dài có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu mạn tính, gây mệt mỏi, xanh xao, chóng mặt, giảm khả năng tập trung và làm việc.
Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản: Các rối loạn rụng trứng (không rụng trứng, rụng trứng không đều) là một trong những nguyên nhân chính gây khó thụ thai hoặc vô sinh ở nữ giới. Điều này giải đáp phần nào thắc mắc rối loạn kinh nguyệt có dễ mang thai không.
Là dấu hiệu của bệnh lý tiềm ẩn: Rối loạn chu kỳ có thể là triệu chứng sớm của các bệnh lý phụ khoa nguy hiểm như u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, PCOS, bệnh lý tuyến giáp, thậm chí là các bệnh ung thư phụ khoa (như ung thư nội mạc tử cung, ung thư cổ tử cung – tuy hiếm gặp ở giai đoạn đầu nhưng không thể loại trừ).

Ảnh hưởng đến cuộc sống

Đau bụng kinh dữ dội.
Hội chứng tiền kinh nguyệt nặng, ra máu bất thường gây bất tiện.
Lo lắng, tự ti, ảnh hưởng đến công việc, học tập và sinh hoạt hàng ngày.

Vì vậy, không nên chủ quan khi gặp các dấu hiệu rối loạn kinh nguyệt. Việc tìm hiểu các cách điều trị và thăm khám sớm là cần thiết. Vậy, rối loạn kinh nguyệt bao lâu thì khỏi và có những phương pháp nào?

Cách điều trị rối loạn kinh nguyệt

Tìm hiểu cách điều trị rối loạn chu kỳ kinh nguyệt theo khoa học

Cách điều trị rối loạn kinh nguyệt sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể, mức độ nghiêm trọng của tình trạng, độ tuổi và mong muốn sinh sản của mỗi người. Không có một câu trả lời chung cho việc rối loạn kinh nguyệt bao lâu thì khỏi, vì nó tùy thuộc vào hiệu quả của phác đồ điều trị và sự đáp ứng của cơ thể.

Thay đổi lối sống

Đây là biện pháp hỗ trợ quan trọng và đôi khi là giải pháp chính cho các trường hợp rối loạn kinh nguyệt do yếu tố sinh lý hoặc lối sống chưa khoa học:

Xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng, bổ sung đủ sắt (thịt đỏ, rau lá xanh đậm), vitamin (đặc biệt là vitamin nhóm B, C, E), khoáng chất.
Hạn chế đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ, đường, muối và các chất kích thích (cà phê, rượu bia).
Tập thể dục đều đặn (yoga, đi bộ, bơi lội) giúp cải thiện lưu thông máu, giảm căng thẳng, điều hòa nội tiết.
Kiểm soát căng thẳng, stress bằng các kỹ thuật thư giãn như thiền, hít thở sâu, nghe nhạc, ngủ đủ giấc (7-8 tiếng/ngày), dành thời gian cho sở thích cá nhân.
Duy trì cân nặng ổn định và hợp lý, tránh tăng hoặc giảm cân quá nhanh và đột ngột.
Vệ sinh cá nhân đúng cách, đặc biệt trong những ngày hành kinh để phòng ngừa viêm nhiễm.

Điều trị bằng thuốc

Việc sử dụng thuốc cần được chỉ định và theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa sau khi đã xác định được nguyên nhân:

Thuốc tránh thai nội tiết (dạng uống hoặc các dạng khác): Thường được sử dụng để điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt, làm cho kinh nguyệt đều đặn hơn, giảm lượng máu kinh và giảm đau bụng kinh.
Thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs) như ibuprofen, naproxen: Giúp giảm triệu chứng đau bụng kinh hiệu quả.
Liệu pháp hormone (progestin, estrogen hoặc kết hợp): Được sử dụng để bổ sung hoặc cân bằng lượng hormone thiếu hụt hoặc mất cân bằng, giúp điều hòa kinh nguyệt.
Thuốc điều trị bệnh lý nền: Ví dụ, thuốc điều trị bệnh tuyến giáp (nếu nguyên nhân là do rối loạn tuyến giáp), thuốc điều trị hội chứng buồng trứng đa nang (như Metformin), thuốc kháng sinh (nếu có viêm nhiễm).
Thuốc cầm máu (trong trường hợp rong kinh, cường kinh nặng): Như Tranexamic acid.

Điều trị ngoại khoa

Trong một số trường hợp rối loạn kinh nguyệt do các nguyên nhân thực thể không đáp ứng với điều trị nội khoa, phẫu thuật có thể được cân nhắc:

Phẫu thuật loại bỏ u xơ tử cung, polyp tử cung/cổ tử cung.
Phẫu thuật lạc nội mạc tử cung (nội soi).
Nạo buồng tử cung (trong một số trường hợp rong kinh, rong huyết kéo dài để chẩn đoán và điều trị).
Cắt bỏ tử cung (trong trường hợp rất nặng, không đáp ứng điều trị và không còn nhu cầu sinh sản).

Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất cần được quyết định sau khi thăm khám và chẩn đoán kỹ lưỡng. Vậy, nên khám rối loạn kinh nguyệt ở đâu để đảm bảo uy tín và hiệu quả?

Khám rối loạn kinh nguyệt ở đâu uy tín?

Khi gặp các vấn đề về rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, việc tìm đến một địa chỉ y tế uy tín để thăm khám là vô cùng quan trọng. Bạn nên lựa chọn các cơ sở y tế đáp ứng các tiêu chí sau:

Có chuyên khoa Sản phụ khoa với đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn sâu, giàu kinh nghiệm trong việc chẩn đoán và điều trị các vấn đề phụ khoa, bao gồm cả rối loạn kinh nguyệt.
Đầy đủ các phương tiện chẩn đoán cần thiết như máy siêu âm (đầu dò âm đạo, siêu âm bụng), phòng xét nghiệm nội tiết, xét nghiệm tế bào học…
Quy trình thăm khám chuyên nghiệp, rõ ràng từ khâu tiếp đón, tư vấn, khám lâm sàng, thực hiện các cận lâm sàng cần thiết đến việc đưa ra chẩn đoán và phác đồ điều trị.
Nhận được phản hồi tốt từ bệnh nhân đã từng thăm khám và điều trị tại đó.

Việc tìm hiểu kỹ thông tin và lựa chọn đúng nơi khám sẽ giúp bạn yên tâm hơn trong quá trình điều trị và sớm cải thiện tình trạng rối loạn kinh nguyệt.

Một số câu hỏi thường gặp

Bên cạnh những thông tin trên, nhiều chị em vẫn còn một số thắc mắc cụ thể liên quan đến rối loạn kinh nguyệt.

1. Rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì là gì?

Rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì là tình trạng chu kỳ kinh nguyệt không đều, lúc có lúc không, lượng máu kinh thay đổi thất thường trong những năm đầu tiên sau khi bắt đầu có kinh.

Nguyên nhân chủ yếu là do trục nội tiết hạ đồi – tuyến yên – buồng trứng chưa hoàn thiện và hoạt động ổn định. Hầu hết các trường hợp này sẽ tự điều chỉnh sau vài năm khi cơ thể phát triển hoàn chỉnh. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài hoặc có các triệu chứng bất thường khác, vẫn cần được bác sĩ thăm khám.

2. Rối loạn kinh nguyệt có dễ mang thai không?

Điều này còn phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra rối loạn kinh nguyệt.

Nếu rối loạn kinh nguyệt là do các vấn đề liên quan đến rụng trứng (ví dụ như không rụng trứng, rụng trứng không đều trong hội chứng buồng trứng đa nang, suy buồng trứng sớm), thì khả năng thụ thai tự nhiên sẽ bị ảnh hưởng đáng kể, thậm chí có thể dẫn đến vô sinh.
Nếu rối loạn chỉ mang tính chất tạm thời do stress, thay đổi lối sống, thì sau khi điều chỉnh, khả năng mang thai có thể trở lại bình thường.

>>>Xem thêm: Vô sinh có kinh nguyệt không?

3. Rối loạn kinh nguyệt có quan hệ được không?

Về mặt lý thuyết thì rối loạn kinh huyệt có thể quan hệ. Việc quan hệ tình dục sẽ không hoàn toàn trực tiếp gây hại thêm cho tình trạng rối loạn kinh nguyệt. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý một số điều như sau:

Nếu đang trong giai đoạn ra máu bất thường (rong kinh, rong huyết), việc quan hệ tình dục có thể làm tăng nguy cơ bị viêm nhiễm do cổ tử cung hé mở hơn.
Nếu rối loạn chu kỳ kèm theo đau bụng hoặc các triệu chứng khó chịu khác, việc quan hệ có thể không thoải mái.
Quan trọng nhất là cần tìm ra nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt và điều trị. Nếu có viêm nhiễm hoặc các bệnh lý phụ khoa khác, cần tuân theo chỉ định của bác sĩ về việc kiêng quan hệ (nếu có).
Nếu đang cố gắng mang thai, việc xác định ngày rụng trứng sẽ khó khăn hơn khi kinh nguyệt không đều.

Rối loạn kinh nguyệt là một tình trạng phổ biến nhưng không nên xem nhẹ, bởi nó có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe tiềm ẩn và ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản cũng như chất lượng cuộc sống của chị em. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu, hiểu rõ rối loạn kinh nguyệt là do đâu và tìm đến các phương pháp điều trị phù hợp dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa là vô cùng quan trọng. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự tư vấn y tế để bảo vệ sức khỏe của chính mình.

Nếu bạn đang gặp các vấn đề về rối loạn kinh nguyệt hoặc có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ với đội ngũ chuyên gia tại AndyV để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời, giúp bạn lấy lại sự cân bằng cho sức khỏe và cuộc sống.

Được giải đáp bởi Dr Vũ Sơn – Chuyên gia Phẫu thuật tạo hình & Thẩm mỹ – Hội PTTH Thẩm mỹ HSAPS & VSAPS – Hội Y học giới tính VSSM & ISSM.

Xem thêm: